Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και διατροφή: δύο συγκοινωνούντα δοχεία. Η ισορροπημένη και οργανωμένη διατροφή συμβάλλει στον καλύτερο έλεγχο της πάθησης.
Σε προηγούμενα άρθρα αναλύσαμε τα βασικά στοιχεία που αφορούν τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ εδώ και ορισμένες από τις αρχές που πρέπει να διέπουν το διαιτολόγιο του διαβητικού ασθενή εδώ. Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθούμε στην πρωτεϊνική πρόσληψη και στην κατανομή των θερμίδων που προέρχονται από τους υδατάνθρακες ανάμεσα στα γεύματα. Επίσης θα αναφέρουμε ορισμένους τρόπους αναγνώρισης και αντιμετώπισης των υπογλυκαιμιών.
Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και διατροφή: Η πρωτεΐνη στο διαιτολόγιο
Μία από τις λειτουργίες των πρωτεϊνών είναι ότι αποτελούν δομικά συστατικά των κυττάρων και δη των κυττάρων του μυϊκού ιστού. Ο μυϊκός ιστός αποτελεί το «κλειδί» στην διατήρηση της ευγλυκαιμίας και θα εξηγήσουμε παρακάτω το γιατί και το πώς. Κατά την απώλεια βάρους που επιδιώκει ο διαβητικός ασθενής, ένα βασικό μέλημα που θα πρέπει να έχει είναι η διατήρηση της μυϊκής του μάζας. Για να το πετύχει αυτό, θα πρέπει να καταναλώνει επαρκείς ποσότητες πρωτεϊνών, περίπου 1 g/kg σωματικού βάρους. Για έναν ασθενή 75 κιλών αυτό αντιστοιχεί σε 75g πρωτεΐνης/ημέρα. Η ποσότητα αυτή ενδεικτικά μπορεί να καλυφθεί με τα ακόλουθα:
-1 φλιτζάνι (240mL) γάλα ελαφρύ (1,5% λιπαρά)
-1 κεσεδάκι γιαούρτι ελαφρύ (2% λιπαρά)
-120 γραμμάρια στήθος κοτόπουλο χωρίς δέρμα
-1 τοστ με δύο φέτες ψωμί, 1 φέτα γαλοπούλα και 1 φέτα κίτρινο τυρί χαμηλών λιπαρών
-50 γραμμάρια καρύδια
Παράλληλα, για να διατηρήσει σταθερή τη μυϊκή του μάζα θα πρέπει να εκτελεί ασκήσεις αντιστάσεων. Δηλαδή, ασκήσεις με βάρη ή με το βάρος του σώματος. Πριν την έναρξη ενός τέτοιου προγράμματος είναι απαραίτητο να συμβουλευτεί τον θεράποντα ιατρό. Η άσκηση αυτή παρέχει το απαραίτητο μηχανικό ερέθισμα για την διατήρηση ή και την υπερτροφία του μυϊκού ιστού. Επίσης, το συγκεκριμένο είδος άσκησης «ευαισθητοποιεί» τα μυϊκά κύτταρα ώστε τελικά να προσλαμβάνουν πιο αποτελεσματικά την γλυκόζη. Αυτό γίνεται με τη διαμεσολάβηση ειδικών υποδοχέων που «μεταναστεύουν» από το εσωτερικό το μυϊκού κυττάρου στην μεμβράνη αυτού. Σημαντικό είναι επίσης να αναφερθεί ότι ο ασθενής πριν εμπλακεί σε κάποια μορφή έντονης άσκησης θα πρέπει να μετρά το σάκχαρό του και να μην ξεκινά εάν αυτό είναι <100 mg/dL.
Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και διατροφή: Υδατάνθρακες σε κάθε γεύμα αλλά με μέτρο
Στο προηγούμενο μέρος αναφερθήκαμε στην ποσότητα και το είδος των υδατανθράκων που συστήνεται να προτιμά ο ασθενής με σακχαρώδη διαβήτη τ.ΙΙ. Επιπλέον τούτου, θα πρέπει να μεριμνά ώστε να μην καταναλώνει την όλη ποσότητα που του αναλογεί σε ένα ή δύο γεύματα. Αντίθετα, θα πρέπει να την μοιράζει σε 4-6 γεύματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Σε αυτό πιθανόν να χρειαστεί την βοήθεια ενός έμπειρου διαιτολόγου. Ενδεικτικά, τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες αποτελούν τα γαλακτοκομικά, τα φρούτα, τα δημητριακά, τα όσπρια, ορισμένα έτοιμα σνακ κ.ά.
Οι υπογλυκαιμίες
Συμπτώματα υπογλυκαιμίας συνήθως εμφανίζονται όταν η γλυκόζη του αίματος μειώνεται κάτω από 70 mg/dL. Συνήθως εκδηλώνονται με εφίδρωση, ταχυκαρδία, αίσθημα πείνας, αυξημένη παραγωγή σιέλου, αίσθημα ζάλης, κεφαλαλγία κ.ά. Εάν νιώσετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, μετρήστε την τιμή του σακχάρου. Εάν αυτή είναι <70 mg/dL θα πρέπει να καταναλώσετε περίπου 15g υδατανθράκων. Η ποσότητα αυτή ενδεικτικά μπορεί να καλυφθεί με την κατανάλωση:
-3 δισκίων γλυκόζης
-1/2 φλιτζάνι αναψυκτικό με ζάχαρη ή χυμό φρούτων
-3 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη ή μέλι, σκέτα ή σε κάποιο ρόφημα
Περιμένετε περίπου 15 λεπτά και μετά μετρήστε ξανά το σάκχαρό σας. Εάν συνεχίζει να είναι κάτω από 70 mg/dL, επαναλάβετε την κατανάλωση των ανωτέρω πηγών υδατανθράκων.
Περιμένετε άλλα 15 λεπτά και έπειτα επαναλάβετε την μέτρηση για τρίτη φορά. Εάν συνεχίζει να είναι χαμηλό, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας ή να αναζητήσετε φροντίδα από κάποιον ειδικό. Η τακτική αυτή είναι γνωστή ως «κανόνας του 15». Μην καταναλώσετε σακχαρούχα τρόφιμα που περιέχουν ζάχαρη μαζί με λιπαρή ύλη όπως πχ συμβαίνει με τη σοκολάτα. Αυτά τα τρόφιμα, λόγω το λίπους που περιέχουν, επιβραδύνουν την γαστρική κένωση και δυσχεραίνουν την ταχεία απορρόφηση γλυκόζης που έχει ανάγκη εκείνη τη στιγμή ο ασθενής.
Προσοχή όμως: αρκετοί ασθενείς υπό τον φόβο της υπογλυκαιμίας καταναλώνουν σνακ και σακχαρούχα τρόφιμα χωρίς αυτό να είναι πάντοτε απαραίτητο. Οδηγούνται έτσι αναπόφευκτα σε ανεπιθύμητη αύξηση του σωματικού βάρους. Για το λόγο αυτό χρειάζεται ο ασθενής να εκπαιδευτεί από τον γιατρό ή τον διαιτολόγο του ώστε να αναγνωρίζει έγκαιρα και με βεβαιότητα μία επερχόμενη υπογλυκαιμία.
*Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι οι διαιτολογικές οδηγίες που θα λάβετε από το διαιτολόγο που σας παρακολουθεί στηρίζονται σε επίσημες συστάσεις όπως π.χ. οι οδηγίες που εκδίδει η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία.
