Η διατροφή στην μαστοκυττάρωση αποτελεί συχνό προβληματισμό για τους ασθενείς και συχνά επισκέπτονται κάποιον διαιτολόγο προκειμένου να λάβουν διατροφικές συμβουλές διαχείρισης της νόσου.
Μέχρι πρότινος η μαστοκυττάρωση θεωρούνταν μυελοϋπερπλαστική νεοπλασματική νόσος. Πλέον θεωρείται ότι συνιστά ένα σύνολο παθολογικών καταστάσεων στις οποίες παρατηρείται υπέρμετρος πολλαπλασιασμός διαταραγμένων λειτουργικά μαστοκυττάρων που συσσωρεύονται σε διάφορους ιστούς. Σε μια υποκατηγορία αυτών των ασθενών που πάσχουν από συστηματική μαστοκυττάρωση παρατηρείται τοπική ή διάχυτη διήθηση των ιστών του σώματος από μαστοκύτταρα που έχουν υποστεί νεοπλασματική εξαλλαγή. Οι ιστοί αυτοί συχνότερα είναι ο μυελός των οστών, το ήπαρ, ο σπλήνας και τα σπλαχνικά όργανα του γαστρεντερικού συστήματος.
Η μαστοκυττάρωση δεν είναι αλλεργική αντίδραση στην τροφή
Τα μαστοκύτταρα ουσιαστικά είναι ένας τύπος λευκών αιμοσφαιρίων που παράγονται στον μυελό των οστών και τον συνδετικό ιστό ορισμένων οργάνων που εμπλέκονται στη λειτουργεία του ανοσοποιητικού συστήματος. Ενεργοποιούνται από ορισμένα περιβαλλοντικά ερεθίσματα όπως νύγματα εντόμων, αλλαγές στην θερμοκρασία του σώματος, άγχος, στρες, φάρμακα, τρόφιμα ή έκδοχα τροφίμων και άλλα.
Οι «μηχανισμοί» εμφάνισης των συμπτωμάτων της τροφικής αλλεργίας και της μαστοκυττάρωσης παρουσιάζουν ομοιότητες καθώς και στις δύο περιπτώσεις εμπλέκεται η παραγωγή IgE αντισωμάτων. Κάθε φορά που ένα άτομο με αλλεργία εκτίθεται σε αλλεργιογόνους παράγοντες, όπως η σκόνη, η γύρη, ορισμένα τρόφιμα κά, παράγονται IgE αντισώματατα τα οποία συνδέονται με τα μαστοκύτταρα. Έπειτα, τα μαστοκύτταρα απελευθερώνουν στο περικυτταρικό περιβάλλον κοκκία που περιέχουν ισταμίνη, κυτταροκίνες και αυξητικούς παράγοντες. Με αυτόν τον τρόπο προκαλείται οίδημα, αγγειοδιαστολή, αυξάνεται η θερμοκρασία της περιοχής και ουσιαστικά δημιουργείται το ιδανικό περιβάλλον ώστε ο οργανισμός να «εξουδετερώσει» τον παράγοντα που αντιλαμβάνεται ως βλαπτικό
Όμως υπάρχει μια ουσιαστική διαφορά μεταξύ της τροφικής αλλεργίας και της μαστοκυττάρωσης. Στην πρώτη περίπτωση κάθε φορά που ένα αλλεργικό άτομο εκτίθεται στον διατροφικό παράγοντα έναντι του οποίου είναι ευαισθητοποιημένο, εκδηλώνει συμπτώματα. Στη περίπτωση της μαστοκυττάρωσης όμως, το άτομο δεν εκδηλώνει πάντα συμπτώματα. Μετά την κατανάλωση του τροφίμου που ενοχοποιείται λοιπόν κάποιες φορές εμφανίζει συμπτώματα ενώ άλλες όχι.
Φυσικά, υπάρχει και η περίπτωση να συνυπάρχουν στο άτομο και η μαστοκυττάρωση και η IgE-μεσολαβούμενη τροφική αλλεργία.
Διατροφή στη μαστοκυττάρωση
Προς το παρόν δεν υπάρχουν επίσημες οδηγίες από επιστημονικές εταιρίες διατροφής για την διατροφική διαχείριση της νόσου. Παρόλα αυτά, υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα σχετικά με ορισμένες τροποποιήσεις στη διατροφή του ασθενούς με μαστοκυττάρωση που φαίνεται ότι μπορούν να μετριάσουν την συχνότητα εκδήλωσης συμπτωμάτων και την δριμύτητα αυτών.
Διατροφή χαμηλή σε ισταμίνη στην μαστοκυττάρωση
Στην δίαιτα αυτή στόχος μας είναι να περιορίσουμε την πρόσληψη και την απελευθέρωση ισταμίνης. Για τον λόγο αυτό περιορίζουμε την κατανάλωση τροφίμων που αφενός περιέχουν αυξημένες ποσότητες ισταμίνης ή αφετέρου διεγείρουν την παραγωγή τους από τον οργανισμό αφού καταναλωθούν.
Τα τρόφιμα αυτά συνήθως έχουν υποστεί εκτεταμένη κατεργασία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα αλλαντικά, πχ λουκάνικα ή προϊόντα από σύγκοπτο κρέας όπως οι φέτες γαλοπούλας ή κοτόπουλου. Επίσης, έντονη συμπτωματολογία μπορούν να προκαλέσουν τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση όπως είναι η μπύρα, το μπλε τυρί, η γιαούρτη και τα κρέατα ωρίμανσης. Σχεδόν κατά κανόνα, τα φρέσκα τρόφιμα είναι πιο ασφαλή από τα επεξεργασμένα και καλό είναι να τα προτιμάτε. Φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις όπως πχ τα ψάρια που έχουν την ιδιότητα να συσσωρεύουν ισταμίνη στο δέρμα τους, όσο περνάει ο χρόνος συντήρησής τους. Για αυτό το λόγο θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά την επιλογή τους και να διαλέγετε πάντα φρέσκα ψάρια.
Άλλα τρόφιμα που έχουν αναφερθεί στην βιβλιογραφία που συνδέονται με την παραγωγή ή την αυξημένη περιεκτικότητα τους σε ισταμίνη είναι ορισμένα φρούτα και λαχανικά όπως το σπανάκι, η ντομάτα, η μπανάνα, το αβοκάντο η κολοκύθα κά.
Δίαιτα αποκλεισμού για την ύφεση των συμπτωμάτων μαστοκυττάρωσης
Στην περίπτωση αυτή είναι απαραίτητη η βοήθεια του διαιτολόγου. Η δίαιτα αποκλεισμού ξεκινά με την αποκλειστική κατανάλωση τροφίμων που δεν προκαλούν συμπτώματα. Η διάρκειά της εξαρτάται από τον χρόνο που μεσολαβεί μέχρι να υποχωρήσουν τα υπάρχοντα συμπτώματα. Εν συνεχεία, ξεκινά η σταδιακή εισαγωγή των τροφίμων που ενοχοποιούνται και συνήθως απαιτείται από τον ασθενή να τηρεί ημερολόγιο συμπτωμάτων. Σε αυτό σημειώνει τις ώρες των γευμάτων, τα περιεχόμενα στα γεύματα τρόφιμα, εάν εμφάνισε συμπτώματα και τι ώρα ήταν αυτά. Τα τρόφιμα που επιβεβαιωμένα προκαλούν συμπτώματα αποκλείονται δια βίου από το διαιτολόγιο του ασθενούς.
Ο ρόλος του διαιτολόγου στο σύνδρομο ενεργοποίησης των μαστοκυττάρων
Όπως αντιλαμβάνεστε η δίαιτα του ασθενούς με μαστοκυττάρωση μπορεί να είναι από μόνη της μία πρόκληση. Η κατάσταση δυσκολεύει ακόμη περισσότερο όταν συνυπάρχουν συμπτώματα όπως γαστρεντερικές διαταραχές με διάρροια ή εμέτους, δύσπνοια, κεφαλαλγία και έντονο δερματικό ερύθημα, οίδημα και κνησμός (φαγούρα).
Ο διαιτολόγος θα σας βοηθήσει:
- Να καταναλώσετε μια ισορροπημένη διατροφή, πλήρη σε μικρο- και μακρο-θρεπτικά συστατικά
- Να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος, και να αποφύγετε την απώλεια βάρους που προκαλείται από την διαταραχή λειτουργίας του γαστρεντερικού συστήματος
- Να αναπληρώσετε πιθανές διατροφικές ανεπάρκειες που έχουν εμφανιστεί
- Να αντιληφθείτε ποια τρόφιμα είναι πιθανόν να πυροδοτούν την συμπτωματολογία της νόσου.
Ακολουθεί ο κατάλογος με τα τρόφιμα που είναι υψλής περιεκτικότητας σε ισταμίνη. Μπορείτε να πατήσετε λήψη για τον έχετε πάντα διαθέσιμο. Είναι δωρεάν.
