Έπειτα από μελέτες ετών, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι ότι 500 με 1.000 είδη βακτηρίων αποικίζουν το έντερο του κάθε ατόμου, αριθμώντας περίπου 100.000 τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς
Σε μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στις 5 Ιουλίου 2022 στο περιοδικό Cell Reports, ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια του Σαν Ντιέγκο χρησιμοποίησαν μοντέλα ποντικών για να διερευνήσουν πώς η δίαιτα και τα πρότυπα σίτισης επηρεάζουν αυτά το βακτήρια του εντέρου και την υγεία των ξενιστών, ιδιαίτερα σε σχέση με την παχυσαρκία και τον διαβήτη τύπου 2.
Τόσο στα ποντίκια, όσο και στον άνθρωπο, ο ειλεός είναι το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου, που συνδέεται με το κόλον, το πρώτο μέρος του παχέος εντέρου. Στο ειλεό, τα θρεπτικά συστατικά απορροφώνται από τον χυλό που έχει σχηματιστεί με τη διαδικασία της πέψης. Στο τυφλό, το οποίο επίσης βρίσκεται στην αρχή του παχέος εντέρου, απορροφάται μεγάλη ποσότητα νερού.
Και οι δύο διαδικασίες είναι σύνθετες, δυναμικές και επηρεάζονται σημαντικά από παράγοντες που εξαρτώνται από τροφές που καταναλώνονται, το πότε καταναλώνονται καθώς επίσης και από τα είδη των βακτηρίων που εποικίζουν το έντερο. Η παρουσία και η βιολογική συμπεριφορά αυτών των μικροοργανισμών συμβάλει στην πέψη και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών καθώς επίσης και στη σύνθεση βιταμινών και την λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι το μικροβίωμα του εντέρου αλλάζει συνεχώς, όχι μόνο με βάση το τι τρώμε, αλλά και με βάση την ώρα της ημέρας.
Στη συγκεκριμένη μελέτη, οι ερευνητές επιχείρησαν να σχηματίσουν μια αντιπροσωπευτική εικόνα αυτή της ημερήσιας μεταβολής-διακύμανσης, λαμβάνοντας ουσιαστικά πολλαπλά «στιγμιότυπα» της εικόνας του μικροβιώματος στη διάρκεια της ημέρας. Έτσι, ευελπιστούσαν πως θα δώσουν μια ικανοποιητική εξήγηση για το πώς το φαγητό και το μικροβίωμα αλληλεπιδρούν για να επηρεάσουν την αύξηση βάρους και τον διαβήτη.
Αυτή η αλληλεπίδραση φαίνεται πως επιτυγχάνεται μέσω του κιρκάδιου ρυθμού έκκρισης των ορμονών. Με απλά λόγια, η διακύμανση του πληθυσμού και του είδους των μικροβίων στον εντερικό αυλό, εμπλέκεται στην ρύθμισης του σταθερού ημερήσιου ρυθμού έκκρισης των ορμονών. Έτσι, εμπλέκεται και στη ρύθμιση και τον έλεγχο της γλυκόζης, της χοληστερόλης και των λιπαρών οξέων και συνεπώς της συνολικής μεταβολικής υγείας.
Στις τελευταίες τους εργασίες, ο Zarrinpar και οι συνάδελφοί του αποσαφηνίζουν περαιτέρω τον αντίκτυπο και την αλληλεπίδραση αυτών των παραγόντων, ιδίως όσον αφορά τον ειλεό και τις λειτουργίες του που σχετίζονται με την πέψη και την απορρόφηση. Συγκεκριμένα, εξέτασαν πώς η παχυσαρκία που προκαλείται από τη διατροφή (Dietary Induced Obesity, DIO) και η χρονικά περιορισμένη σίτιση-διαλειμματική νηστεία (Time Related Fasting, TRF) μεταβάλλουν τη σύνθεση του βακτηριακού πληθυσμού στα ζώα εργαστηρίου που μελετήθηκαν.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σε μοντέλα ποντικών, η DIO και η απουσία TRF (τα ποντίκια μπορούσαν να τρώνε όσο ήθελαν όποτε ήθελαν) οδήγησε σε διαταραχή του εντερικού μικροβιώματος και των οδών σηματοδότησης που εμπλέκονται στη ρύθμιση των μεταβολικών οδών.
Τελικά, τα ευρήματα της μελέτης αυτής, τονίζουν την επίδραση της δίαιτας και του γευματικού προτύπου στη διατήρηση της ομοιοστασίας του εντερικού μικροβιώματος, το οποίο με τη σειρά του τροποποιεί τους κιρκάδιους ρυθμούς που διέπουν τη μεταβολική υγεία. Πρόκειται για μια πολύ περίπλοκη σχέση μεταξύ της μικροχλωρίδας και του ξενιστή.
Η εργασία τους, όπως είπαν οι συγγραφείς, μπορεί να φανεί χρήσιμη σε μελλοντικές μελέτες και ιδιαίτερα αυτές που επικεντρώνονται στο πώς λειτουργεί το έντερο ή πώς τα φάρμακα επενεργούν στη λειτουργία του εντέρου ανάλογα με την «κατάσταση» του μικροβιώματος σε μια συγκεκριμένη ώρα ή ημέρα.
