Απορρόφηση σιδήρου και άλλα θρεπτικά συστατικά: Από ποια συστατικά εξαρτάται η απορρόφηση του σιδήρου; Ένα θέμα για το οποίο ερωτόμαστε συχνά στο διαιτολογικό γραφείο.
Η ευρεία χρησιμοποιούμενη τακτική εμπλουτισμού των τροφίμων με σίδηρο, καθώς επίσης και η τακτική χορήγηση συμπληρωμάτων σιδήρου, αυξάνει σημαντικά την αλληλεπίδραση σιδήρου και άλλων θρεπτικών συστατικών.
Απορρόφηση σιδήρου και θρεπτικά συστατικά: Μέταλλα
Με τον ψευδάργυρο: όταν ο σίδηρος χορηγείται σε υδατικό διάλυμα (π.χ. συμπλήρωμα διατροφής) τότε έχει την ικανότητα να μειώνει την απορρόφηση ψευδαργύρου. Μάλιστα, η αλληλεπίδραση αυτή είναι δοσοεξαρτώμενη. Εξαρτάται δηλαδή από την ποσότητα σιδήρου που προσλαμβάνει το άτομο. Αντίθετα, όταν ο σίδηρος καταναλωθεί ως συστατικό τροφίμου στερεής μορφής, τότε δεν παρατηρείται το ίδιο αποτέλεσμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι βρεφικές κρέμες. Στην αλληλεπίδραση αυτή, περισσότερο ευαίσθητες είναι μερικές ομάδες του πληθυσμού, όπως τα βρέφη, οι εγκυμονούσες, οι θηλάζουσες μητέρες και οι έφηβοι.
Επίσης, η ταυτόχρονη χορήγηση των δύο αυτών θρεπτικών συστατικών μπορεί να απολήξει και στην αντίστροφη αλληλεπίδραση. Δηλαδή, η πρόσληψη ψευδαργύρου σε μεγάλη ποσότητα, μπορεί να μειώσει την απορρόφηση του σιδήρου. Και πάλι, η αλληλεπίδραση αυτή παρατηρείται όταν ο ψευδάργυρος καταναλωθεί σε μορφή υδατικού διαλύματος. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο όταν καταναλωθεί με το γεύμα.
Συνοψίζοντας, η ταυτόχρονη κατανάλωση των δύο θρεπτικών συστατικών (σίδηρος και ψευδάργυρος) στα πλαίσια ενός γεύματος είναι μάλλον απίθανη. Αντίθετα, όταν τα δύο αυτά μικροθρεπτικά συστατικά καταναλωθούν με την μορφή συμπληρώματος, τότε η αυξάνει η πιθανότητα μεταξύ τους αλληλεπίδρασης.
Με το μαγγάνιο: Το μαγγάνιο επηρεάζει την απορρόφηση σιδήρου σε σημαντικό βαθμό καθώς ανταγωνίζονται για τον ίδιο μηχανισμό απορρόφησης του εντέρου. Για παράδειγμα, υψηλή κατανάλωση τσαγιού μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους για την επάρκεια απορρόφησης σιδήρου.
Με τον χαλκό: Αυτή η περίπτωση αλληλεπίδρασης, έχει ιδιαίτερο κλινικό ενδιαφέρον, καθώς η ανεπάρκεια χαλκού μπορεί να καταλήξει στην εμφάνιση μικροκυτταρικής υπόχρωμης αναιμίας. Μια μορφή αναιμίας που εμφανίζεται και στην ανεπάρκεια σιδήρου. Αυτό συμβαίνει διότι ο χαλκός είναι απαραίτητος για την μεταφορά του σιδήρου στους ιστούς του σώματος.
Με το ασβέστιο: Παράλληλη πρόσληψη ασβεστίου και σιδήρου, οδηγεί σε ανεπαρκή απορρόφηση του δεύτερου. Παρόλα αυτά, η συγκεκριμένη επίδραση φαίνεται να αφορά κυρίως τον μη αιμικό σίδηρο. Δηλαδή, τον σίδηρο που βρίσκεται στα τρόφιμα φυτικής προέλευσης.
Βιταμίνες
Με τη βιταμίνη C: Η βιταμίνη αυξάνει την απορρόφηση του σιδήρου της διατροφής. Μάλιστα, μπορεί ακόμη και να ανταγωνιστεί αποτελεσματικά την ανασταλτική δράση που έχει το φυτικό οξύ και οι τανίνες στην απορρόφηση του σιδήρου. Παρόλα αυτά, η δόση της βιταμίνης C που πρέπει να λαμβάνεται προκειμένου να αυξηθεί η απορρόφηση του σιδήρου, ξεπερνά κατά πολύ την ποσότητα που περιέχει ένα πορτοκάλι, όπως προστάζει ο μύθος.
Με τη ριβοφλαβίνη: Η συγκεκριμένη παρατήρηση προέρχεται από μελέτες που έχουν γίνει σε ζώα εργαστηρίου. Η ανεπάρκεια ριβοφλαβίνης (βιταμίνη Β2), οδηγεί σε μείωση της απορροφητικής ικανότητας των εντερικών λαχνών. Έτσι, μειώνεται και η απορροφούμενη ποσότητα σιδήρου.
