Η αντιμετώπιση της δυσπεψίας μοιάζει με ένα παζλ το οποίο συνθέτουν οι καθημερινές συνήθειες και ο τρόπος ζωής. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι μία παρέμβαση που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική ύφεση των συμπτωμάτων δυσπεψίας. Ιδίως όταν αυτή είναι λειτουργική. Δηλαδή, όταν δεν υπάρχει οργανική νόσος που να την προκαλεί.
Αντιμετώπιση της δυσπεψίας: Διατροφικές συνήθειες
Μια ισορροπημένη διατροφή μπορεί να βελτιώσει τη συνολική υγεία του ατόμου και να βοηθήσει στη διαχείριση ορισμένων ασθενειών και ιατρικών καταστάσεων. Μεταξύ των οποίων μπορεί να μειώσει και τα συμπτώματα δυσπεψίας.
Για παράδειγμα, άτομα με δυσπεψία θα πρέπει να αποφεύγουν ανθρακούχα ροφήματα, καφεϊνούχα τρόφιμα και ποτά, αλκοολούχα ποτά, τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε κιτρικό οξύ όπως πορτοκάλια, ντομάτες και προϊόντα ντομάτας, λιπαρές τροφές και τηγανητά ή πικάντικα τρόφιμα. Τροφές και ποτά που περιέχουν καφεΐνη θα πρέπει να μειωθούν ή να αποφευχθούν καθώς η παρουσία καφεΐνης διεγείρει την παραγωγή γαστρικού οξέος.
Διατροφικές μελέτες που αφορούν την δυσπεψία δείχνουν ότι τρόφιμα όπως τουρσιά, λουκάνικα, ξύδι, τσάι, δημητριακά, αναψυκτικά, κόκκινες πιπεριες, ζυμαρικά, πίτσα και αλμυρά σνακ επιδεινώνουν τα συμπτώματα της δυσπεψίας. Αντίθετα, τρόφιμα όπως ρύζι, μήλο, ψωμί, μέλι, γιαούρτι, σπόροι κύμινου, χουρμάδες, καρύδια και κυδώνι ανακουφίζουν από συμπτώματα δυσπεψίας. Παραδόξως, το καρπούζι βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των φρούτων που επιδεινώνουν τη δυσπεψία. Ακόμη, τα εσπεριδοειδή όπως τα πορτοκάλια εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία.
Αυτό σημαίνει ότι η προσαρμογή της διατροφής με την υιοθέτηση ενός ισορροπημένου διατροφικού προτύπου και με την παράλληλη αποφυγή αναψυκτικών και τροφών που επιδεινώνουν τα συμπτώματα της δυσπεψίας, θα βοηθήσει σημαντικά τον ασθενή.
Επίσης, κατά τη διάρκεια των γευμάτων, πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για τη δημιουργία ήρεμης και χαλαρής ατμόσφαιρας. Είναι σημαντικό ακόμη, να τρώτε γεύματα σε μικρές ποσότητες και να μασάτε το φαγητό αργά και διεξοδικά. Συνιστάται να μην παραλείπετε ποτέ γεύματα ή ούτε όμως να καταναλώνετε γεύματα μεγάλου όγκου. Επίσης, θα ήταν καλό να αποφεύγετε την ανάμειξη ζεστής και κρύας τροφής. Μία ακόμη πρακτική που θα σας βοηθήσει, είναι να αποφεύγετε την κατανάλωση φρούτων αμέσως πριν ή μετά από ένα γεύμα.
Έλεγχος συναισθημάτων στη δυσπεψία
Ένας σημαντικός παράγοντας στην πρόκληση δυσπεψίας είναι η ψυχική και συναισθηματική υγεία. Το άγχος και το στρες μπορούν να προκαλέσουν γαστρική δυσφορία. Τα συναισθήματα του άγχους αυξάνουν την δραστηριότητα του νευρικού συστήματος (συμπαθητικού) και έτσι επηρεάζουν την λειτουργία του πεπτικού συστήματος.
Ο ρυθμός πέψης μειώνεται καθώς η παραγωγή πεπτικών ενζύμων αλλά και οξέων του στομάχου επηρεάζονται αρνητικά. Το άτομο μπορεί να αναπτύξει τη συνήθεια να τρώει το γεύμα του πολύ γρήγορα, να παραλείπει γεύματα ή να μην μασά σωστά την τροφή του.
Αν και η επίδραση του στρες στη δυσπεψία δεν είναι άμεση, μπορεί να πυροδοτεί ορισμένα συμπτώματα της. Ένας εγκέφαλος υπό την επίδραση του στρες βιώνει άγχος, ανησυχία, ή ευερεθιστότητα που μπορούν να οδηγήσουν και σε αϋπνία. Αντιστρόφως ανάλογα, αν ένα άτομο στερείται ύπνου, μπορεί να εμφανίσει το αίσθημα του άγχους. Το άγχος επίσης, μπορεί να προκαλέσει μυϊκούς πόνους, πονοκεφάλους και ζάλη. Ο αυξημένος μυϊκός τόνος μπορεί να προκαλέσει αυξημένη ενδογαστρική πίεση και τελικά «καούρα».
Αν η δυσπεψία οφείλεται σε κατάθλιψη και άγχος, οι συνεδρίες με κάποιον ειδικό μπορεί να βοηθήσουν. Συγκεκριμένα, η ψυχοθεραπεία, μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να εντοπίσουν τα συναισθήματα που τους ταλαιπωρούν και να τους δώσει την ευκαιρία να αλλάξουν τις σκέψεις και τη δράση τους. Ακόμη, μπορεί να βοηθήσει τον πάσχοντα να μάθει πώς να διαχειρίζεται αγχώδεις καταστάσεις.
Όταν η δυσπεψία είναι αποτέλεσμα άγχους, τεχνικές διαχείρισης του άγχους όπως η συμβουλευτική, οι ασκήσεις χαλάρωσης, οι πρακτικές διαλογισμού (πχ γιόγκα) και οι βαθιές εισπνοές θεωρούνται χρήσιμες.
Η άσκηση της γιόγκα φαίνεται βοηθά στον έλεγχο των συμπτωμάτων δυσπεψίας. Κατά την εκτέλεση ορισμένων ασκήσεων, περιορίζεται η ροή του αίματος σε ορισμένα μέρη του σώματος. Επίσης, υπάρχουν και στάσεις ειδικές για τη δυσπεψία, όπως η Pavanmuktasana, η Ardhakurmasana, η Padahastasana, η Vajrasana, η Suryaved pranayam και η Shavasana.
Η αντιμετώπιση της δυσπεψίας πρέπει πάντα να ξεκινά από αλλαγές στον τρόπο ζωής!
