Τι είναι η δυσθρεψία και κριτήρια διάγνωσης δυσθρεψίας: Το πρόβλημα που ταλαιπωρεί ορισμένες ομάδες του πληθυσμού.
Τι είναι η δυσθρεψία
Δυσθρεψία, όπως υποδηλώνει και η λέξη, είναι η διαταραχή της θρέψης του οργανισμού. Αυτή μπορεί να πάρει δύο μορφές. Είτε «προς τα πάνω», είτε «προς τα κάτω».
Τι είναι η δυσθρεψία: Δυσθρεψία «προς τα πάνω»
Είναι η αύξηση του βάρους εκτός του ανώτατου ορίου που θεωρείται εντός υγιούς εύρους. Ως κριτήριο διάγνωσης της δυσθρεψίας για αυτό το ανώτερο όριο, σε επίπεδο πληθυσμού χρησιμοποιείται ο γνωστός Δείκτης Μάζας Σώματος ή Body Mass Index (BMI). Ο δείκτης αυτός υπολογίζεται από το πηλίκο του βάρους δια του τετραγώνου του ύψους. Δηλαδή, BMI=Βάρος/Ύψος2. Τιμές του δείκτη άνω του 25 kg/m2 θεωρούνται αυξημένες και ενδεικτικές της διαταραχής της θρέψης.
Όμως, ο δείκτης μάζας σώματος, είναι ένας αδρός δείκτης που χρησιμοποιείται κυρίως σε επίπεδο πληθυσμού. Μερικοί από τους λόγους που γίνεται αυτό είναι το μηδαμινό κόστος και η ευκολία υπολογισμού.
Σε ατομικό επίπεδο όμως, εφόσον υπάρχει η δυνατότητα, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε την ανάλυση της σύστασης του σώματος (ανήκει στα κριτήρια διάγνωσης δυσθρεψίας). Μάλιστα, όσο πιο σύγχρονη η τεχνολογία που φέρει ο αναλυτής, τόσο πιο ακριβείς είναι οι μετρήσεις που λαμβάνουμε. Στο Doc Diet, διαθέτουμε τον πιο σύγχρονο αναλυτή της αγοράς, ο οποίος μάλιστα χρησιμοποιείται και από μεγάλα νοσοκομεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Σε ατομικό επίπεδο λοιπόν, διαταραχή της θρέψης «προς τα πάνω» είναι η συσσώρευση πλεονάζοντος λιπώδους ιστού. Μάλιστα, πολλές φορές αυτό γίνεται εις βάρος της μυϊκής μάζας. Τότε, συνήθως εμφανίζονται παθήσεις του μεταβολισμού.
Η υπέρμετρη συσσώρευση λιπώδους ιστού οδηγεί σε διαταραχή της εύρυθμης λειτουργίας του οργανισμού. Για παράδειγμα, το σπλαχνικό λίπος, ευθύνεται για την παραγωγή προφλεγμονωδών ορμονών (κυτταροκίνες). Δηλαδή, ο οργανισμός εισέρχεται σε μία κατάσταση ήπιας αλλά χρόνιας φλεγμονής.
Επίσης, ο λιπώδης ιστός, είναι ιστός στον οποίο παράγονται οιστρογόνα. Για παράδειγμα, η παχυσαρκία ενοχοποιείται για την διαταραχή του κύκλου των γυναικών και την εμφάνιση του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών. Μπορεί να επηρεάσει ακόμη και την γονιμότητα!
Τι είναι η δυσθρεψία: Δυσθρεψία «προς τα κάτω»
Και πάλι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διαγνωστικό εργαλείο, ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΒΜΙ). Τιμές ΒΜΙ <18,5 kg/m2 είναι ενδεικτικές διαταραχής της θρέψης. Μάλιστα, στην περίπτωση αυτή λέμε πως εμφανίζεται υποθρεψία. Δυστυχώς όμως, ο ΒΜΙ είναι ένα αδρό μέτρο που δεν λαμβάνει υπόψη τη σύσταση του σώματος.
Αντίθετα, με την ανάλυση σύστασης του σώματος, μπορούμε να υπολογίσουμε με μεγάλη ακρίβεια τους ιστούς που εμπλέκονται στην διαταραχή της θρέψης. Μπορούμε να διακρίνουμε δηλαδή εάν αυτή αφορά την μυϊκή μάζα, το λιπώδη ιστό, και τα δύο κτλ.
Στην περίπτωση της υποθρεψίας που αφορά τον λιπώδη ιστό, το πρόβλημα είναι μικρότερης βαρύτητας. Αυτό, διότι ο οργανισμός στερείται αποθηκών ενέργειας και ιστικής παραγωγής ορμονών, οι οποίες όμως παράγονται έστω σε μικρές ποσότητες, από άλλους ιστούς.
Στην περίπτωση που η δυσθρεψία αφορά τους μυς όμως, τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Η εξάντληση της σκελετικής μυϊκής μάζας διαταράσσει την ανοχή στην ινσουλίνη, την ικανότητα αυτοεξυπηρέτησης κ.ά. Επίσης, σε ακραίες περιπτώσεις (ψυχογενής ανορεξία), η σοβαρή υποθρεψία μπορεί να επηρεάσει και μυς οι οποίοι είναι κρίσιμοι για την διατήρηση της ίδιας της ζωής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι μυς της καρδιάς και του διαφράγματος.
Κριτήρια διάγνωσης δυσθρεψίας
Τα ευρύτερα χρησιμοποιούμενα κριτήρια δυσθρεψίας είναι αυτά της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Εντερικής και Παρεντερικής Διατροφής (ESPEN):
1) BMI < 18,5 kg/m2
2) Ακούσια απώλεια βάρους > 10% ανεξαρτήτως χρόνου ή ακούσια απώλεια βάρους >5% κατά τους προηγούμενους 3 μήνες και ταυτόχρονα:
Α) ΒΜΙ < 20 kg/m2 (άτομα <70 ετών) ή ΒΜΙ < 22 kg/m2 (άτομα >70 ετών)
Β) FFMI < 15 kg/m2 (γυναίκες) ή FFMI < 17 kg/m2 (άνδρες) – (FFMI είναι ένας δείκτης που υπολογίζεται μέσω της ανάλυσης σύστασης σώματος).
Τα νεότερα κριτήρια όμως δημοσιεύτηκαν από την Παγκόσμια Πρωτοβουλία για την Αντιμετώπιση της Δυσθρεψίας (GLIM) τα οποία για την διάγνωση δυσθρεψίας απαιτούν την ταυτόχρονη συνύπαρξη του δυσθρεπτικού φαινότυπου με κάποιον αιτιολογικό παράγοντα.
|
ΦΑΙΝΟΤΥΠΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ |
||
|
Απώλεια βάρους (%) |
Χαμηλός Δείκτης Μάζας Σώματος (kg/m2) |
Μειωμένη ποσότητα μυϊκής μάζας |
|
· >5% τους προηγούμενους 6 μήνες ή · >10% σε περισσότερο από 6 μήνες |
· <20 για άτομα <70 ετών · <22 για άτομα >70 ετών Ασιάτες: · <18,5 για άτομα <70 ετών · <20 για άτομα >70 ετών |
Μειωμένη βάσει μέτρησης με πιστοποιημένες μεθόδους ανάλυσης σύστασης σώματος (ΒΙΑ, DEXA, CT, MRI) |
|
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ |
|
|
Μειωμένη πρόσληψη ή απορρόφηση τροφής |
Φλεγμονή |
|
· Πρόσληψη τροφής <50% των εκτιμώμενων αναγκών για >1 εβδομάδα · Οποιαδήποτε μείωση πρόσληψη τροφής για >2 εβδομάδες · Οποιαδήποτε χρόνια πάθηση του γαστρεντερικού που έχει επίπτωση στην πέψη ή την απορρόφηση της τροφής |
Οξεία νόσος ή τραυματισμός ή χρόνια πάθηση που προκαλεί φλεγμονή |
