Υπερφαγία, Αδηφαγική Διαταραχή ή Binge Eating Disorder είναι μια διατροφική διαταραχή σύμφωνα με τα DSM κριτήρια.
Υπερφαγία, Αδηφαγική Διαταραχή ή Binge Eating Disorder: Διαγνωστικά Κριτήρια
Αρχικά, για να θέσουμε την διάγνωση της Υπερφαγικής Διαταραχής, ο ασθενής θα πρέπει να εμφανίζει επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπερφαγίας. Δηλαδή, θα πρέπει σε μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο να καταναλώνει ποσότητα φαγητού που είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από αυτή που θα μπορούσε ένας μέσος άνθρωπος να καταναλώσει στην ίδια χρονική περίοδο. Επίσης, θα πρέπει να αναφέρει πως κατά την διάρκεια του επεισοδίου, νιώθει να χάνει την ικανότητα αυτοελέγχου. Δηλαδή, παύει να νιώθει ικανός να τερματίσει το γεύμα του ή να επιλέξει το είδος της τροφής που θα καταναλώσει.
Για την διάγνωση της Υπερφαγίας χρησιμοποιούμε τα κάτωθι κριτήρια. Σημειωτέον ότι θα πρέπει ο ασθενής να πληροί τουλάχιστον τρία από αυτά:
- Ο ασθενής καταναλώνει τα γεύματά του πολύ γρήγορα
- Δεν σταματά το γεύμα μέχρις ότου νιώσει δυσφορία από την υπερκατανάλωση τροφής
- Παρότι δεν νιώθει πείνα, καταναλώνει μεγάλες ποσότητες φαγητού
- Τρώει μόνος του διότι νιώθει ντροπή για τις ποσότητες φαγητού που καταναλώνει
- Μετά το επεισόδιο υπερφαγίας νιώθει τύψεις, ενοχές ή αηδία με τον εαυτό του και την διατροφική του συμπεριφορά
Επίσης, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο ασθενής παρουσιάζει συνήθως αυξημένο άγχος ή κατάθλιψη παράλληλα με την υπερφαγική διαταραχή. Μάλιστα, κατά μέσο όρο, σύμφωνα με τα κριτήρια DSM-5, ο ασθενής πρέπει να παρουσιάζει τουλάχιστον ένα επισόδιο υπερφαγίας την εβδομάδα για να τεθεί η διάγνωση. Ειδικότερα, η συχνότητα αυτή των επεισοδίων πρέπει να είναι παρούσα για τουλάχιστον 3 μήνες.
Διαφορές με άλλες διατροφικές διαταραχές
Αντίθετα με άλλες διατροφικές διαταραχές όπως η νευρική ανορεξία ή ακόμη και η νευρογενής βουλιμία, ο ασθενής με αδηφαγική διαταραχή Binge Eating Disorder (BED), δεν παρουσιάζει αντισταθμιστικές συμπεριφορές. Δηλαδή, δεν προκαλεί έμετο, ούτε ακολουθεί εξαντλητική νηστεία μετά το επεισόδιο. Ακόμη, δεν κάνει σωματική άσκηση σε βαθμό εξάντλησης και δεν κάνει κατάχρηση καθαρτικών φαρμάκων. Επίσης, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η υπερφαγία-αδηφαγική διαταραχή, δεν αποτελεί «τμήμα» της ψυχογενούς ανορεξίας ή της ψυχογενούς βουλιμίας όπως μπορεί να θεωρούσαμε μέχρι πρότινος.
Υπερφαγία, Αδηφαγική Διαταραχή ή Binge Eating Disorder: Αξιολόγηση Βαρύτητας
Τα παλαιότερα κριτήρια (DSM-IV), δεν αξιολογούσαν την βαρύτητα της διαταραχής αυτής. Πλέον όμως, με τα αναθεωρημένα κριτήρια DSM-5, είναι δυνατή η αξιολόγησή της. Συγκεκριμένα:
Ήπια χαρακτηρίζουμε την διαταραχή όταν ο ασθενής εμφανίζει 1-3 επεισόδια την εβδομάδα
Μέτριας χαρακτηρίζουμε την διαταραχή όταν ο ασθενής εμφανίζει 4-7 επεισόδια την εβδομάδα
Σοβαρή χαρακτηρίζουμε την διαταραχή όταν ο ασθενής εμφανίζει 8-13 επεισόδια την εβδομάδα
Πολύ σοβαρή χαρακτηρίζουμε την διαταραχή όταν ο ασθενής εμφανίζει περισσότερα από 14 επεισόδια την εβδομάδα
Υπερφαγία, Αδηφαγική Διαταραχή ή Binge Eating Disorder: Αξιολόγηση Βαρύτητας: Θεραπεύεται;
Η θεραπεία της αδηφαγικής διαταραχής είναι εφικτή και περιλαμβάνει την εκμάθηση τεχνικών με τις οποίες ο ασθενής θα αντικαταστήσει τις διατροφικές του συνήθειες. Συγκεκριμένα, μιλάμε για μία διαδικασία με αρκετές συνεδρίες μέσω των οποίων αναμένουμε από το άτομο να διδαχθεί στρατηγικές διαχείρισης του «διατροφικού παρορμητισμού».
Αρχικά, το άτομο πρέπει να δεσμευτεί προς τον εαυτό του αλλά και προς τον θεραπευτή για τις αλλαγές που πρέπει να υιοθετήσει. Έπειτα, εφαρμόζουμε τις βασικές αλλά αποτελεσματικές αρχές της συμπεριφορικής θεραπείας, βήμα βήμα. Θεραπευτής και ασθενής αξιολογούμε μαζί την πρόοδο και συζητάμε τις δυσκολίες στην εφαρμογή τους όπως επίσης και πιθανές λύσεις.
Σταδιακά λοιπόν καταφέρνουμε να περιορίσουμε αρχικά τον αριθμό των επεισοδίων και έπειτα να προλάβουμε την εμφάνισή τους. Εξάλλου, η συμπεριφορική θεραπεία είναι μια αποτελεσματική τεχνική στην απώλεια βάρους. Για αυτό το λόγο και την χρησιμοποιούμε ευρέως και στην θεραπεία της παχυσαρκίας.
